گروه‌ عضلات شانه

Muscle Groups of the Shoulder

🏠 » عضلات بدن » عضلات شانه
فهرست مطالب صفحه

مقدمه

Introduction

🔹 شانه یکی از پیچیده‌ترین و متحرک‌ترین مفاصل بدن انسان است که توسط مجموعه‌ای از عضلات سطحی و عمقی کنترل می‌شود. این عضلات وظیفه حفظ تعادل، قدرت، ثبات و دامنه حرکتی مفصل شانه را بر عهده دارند و در بسیاری از حرکات روزمره و ورزشی نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

🔹 در این مسیر، با استفاده از یکی از معتبرترین منابع آناتومی جهان، یعنی کتاب آناتومی گری (Gray’s Anatomy)، ما بررسی جامعی از عضلات سطحی و عمقی شانه را آغاز کردیم. عضلات شانه را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

1️⃣ عضلات سطحی شانه که حجم و فرم کلی شانه را تشکیل می‌دهند، مانند دلتوئید و گرد بزرگ که در حرکات بزرگ شانه نقش دارند.
2️⃣ عضلات عمقی شانه که مسئول تثبیت و کنترل حرکات دقیق شانه هستند، مانند گروه عضلات روتاتور کاف (فوق خاری، تحت خاری، گرد کوچک و تحت کتفی) که عملکرد اصلی آنها حفظ پایداری مفصل شانه و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از حرکات نامتعادل است.

🔹 بررسی این عضلات با تحلیل دقیق عملکرد، محل قرارگیری، تمرینات تقویتی، عصب‌دهی و نکات علمی، به ما این امکان را می‌دهد که شناخت کاملی از سیستم عضلانی شانه به دست آوریم. ما نه‌تنها هر عضله را از نظر عملکرد و نقش آن در حرکات مختلف بررسی کرده‌ایم، بلکه نکات جالب و کاربردی را نیز مطرح کرده‌ایم که بسیاری از افراد از آن‌ها بی‌اطلاع هستند.

🔹 هدف ما از این مطالعه جامع، ارائه یک دیدگاه علمی و عملی برای درک بهتر عضلات شانه، پیشگیری از آسیب‌ها و بهبود عملکرد ورزشی و روزمره است. اکنون که شناخت ما از این عضلات کامل‌تر شده، می‌توانیم تمرینات خود را هوشمندانه‌تر طراحی کنیم، از حرکات اشتباه جلوگیری کنیم و عضلات شانه خود را به حداکثر پتانسیل قدرتی و پایداری برسانیم.

عضلات شانه

1. عضلات سطحی شانه

Superficial Shoulder Muscles

عضله گرد بزرگ

Teres Major Muscle

🔹 عضله گرد بزرگ یکی از عضلات پشت شانه است که در کنار عضله پشتی بزرگ (لاتیسیموس دورسی) قرار دارد و معمولاً به‌عنوان عضله کمکی آن شناخته می‌شود. این عضله عمدتاً در حرکات کششی و حرکات قدرتی بالاتنه، مانند بارفیکس، پارویی و ددلیفت، نقش کلیدی دارد.

🔹 این عضله برخلاف عضله گرد کوچک که جزئی از روتاتور کاف است، نقشی در تثبیت روتاتور کاف ندارد و بیشتر در حرکات بزرگ‌تر بازو نقش دارد. ضعف در این عضله می‌تواند باعث کاهش قدرت در کشیدن و پایین آوردن وزنه‌ها و افزایش فشار روی عضلات روتاتور کاف شود.

عضله گرد بزرگ

عضله دلتوئید

Deltoideus Muscle

🔹 عضله دلتوئید یکی از مهم‌ترین و حجیم‌ترین عضلات ناحیه شانه است که وظیفه اصلی آن حرکت دادن بازو در جهات مختلف و تثبیت مفصل شانه است. این عضله به دلیل شکل مثلثی خود، به نام “دلتوئید” شناخته می‌شود که از کلمه یونانی “Δέλτα” (دلتا) به معنی مثلث گرفته شده است.

🔹 عضله دلتوئید به سه بخش مجزا تقسیم می‌شود که هر کدام وظیفه خاصی در حرکات شانه دارند. سر قدامی در حرکت‌های جلویی و فلکشن بازو، سر میانی در ابداکشن و بالا بردن بازو و سر خلفی در اکستنشن و حرکات پشت سر نقش دارند. این عضله یکی از حیاتی‌ترین عضلات در پایداری و استحکام مفصل شانه محسوب می‌شود و ضعف آن می‌تواند باعث محدودیت حرکتی، کاهش قدرت سرشانه و حتی افزایش خطر آسیب‌دیدگی در ناحیه شانه شود.

عضله دلتوئید

بخش‌های جداگانه دلتوئید

Separate parts of the Deltoid

عضله دلتوئید قدامی

Anterior Deltoid Muscle

🔹 دلتوئید قدامی یکی از سه بخش عضله دلتوئید است که وظیفه اصلی آن حرکت دادن بازو به سمت جلو (فلکشن)، چرخش داخلی و مشارکت در حرکات افقی شانه است. این عضله در بسیاری از حرکات بالاتنه، به‌ویژه در تمرینات قدرتی مانند پرس سینه، نشر جلو، و حرکات پرتابی نقش کلیدی دارد.

🔹 دلتوئید قدامی یکی از مهم‌ترین عضلات در حرکات پرس و فشار است و به دلیل درگیری در بسیاری از تمرینات قدرتی، معمولاً در بین ورزشکاران و بدنسازان به‌خوبی توسعه می‌یابد. با این حال، استفاده بیش از حد از این عضله بدون تقویت عضلات پشتی شانه (دلتوئید خلفی و روتاتور کاف) می‌تواند منجر به عدم تعادل عضلانی و افزایش خطر آسیب‌های شانه شود.

دلتوئید قدامی

عضله دلتوئید میانی

Middle Deltoid Muscle

🔹 دلتوئید میانی یکی از سه بخش عضله دلتوئید است که وظیفه اصلی آن بالا بردن بازو به سمت خارج (ابداکشن) و کمک به تثبیت شانه در حین حرکات بالای سر است. این عضله، به دلیل قرارگیری در کناره شانه، بیشترین تأثیر را در ایجاد فرم گرد و حجیم شانه‌ها دارد.

🔹 این بخش از دلتوئید کمتر از بخش قدامی در تمرینات روزمره درگیر می‌شود و نیاز به تمرینات مخصوص برای تقویت دارد. ضعف در این عضله می‌تواند باعث کاهش پهنای شانه و محدودیت در حرکات بالای سر شود. تقویت آن باعث افزایش تعادل عضلانی در سرشانه و جلوگیری از آسیب‌های شانه‌ای می‌شود.

دلتوئید میانی

عضله دلتوئید خلفی

Posterior Deltoid Muscle

🔹 دلتوئید خلفی یکی از سه بخش عضله دلتوئید است که وظیفه اصلی آن حرکت بازو به سمت عقب، چرخش خارجی و کمک به حرکات افقی شانه است. این عضله برخلاف دلتوئید قدامی و میانی، در تمرینات روزمره کمتر فعال می‌شود، اما برای تعادل عضلانی شانه، تقویت قدرت پشت و جلوگیری از آسیب‌های شانه‌ای ضروری است.

🔹 دلتوئید خلفی به‌طور مستقیم در تمرینات کششی و حرکات کشیدن وزنه نقش دارد. ضعف در این عضله باعث افتادگی شانه، کاهش استقامت پشت شانه و افزایش خطر آسیب‌دیدگی مفصل گلنوهومرال (شانه) می‌شود.

دلتوئید خلفی

2. عضلات عمقی شانه

Deep Shoulder Muscles

عضلات روتاتور کاف

Rotator Cuff Muscles

عضله فوق خاری

Supraspinatus Muscle

🔹 عضله فوق خاری یکی از چهار عضله اصلی روتاتور کاف است که نقش حیاتی در پایداری مفصل گلنوهومرال (شانه) دارد. این عضله در شروع حرکت ابداکشن (دور کردن بازو) قبل از فعال شدن دلتوئید میانی بسیار مهم است. همچنین، به جلوگیری از دررفتگی شانه و افزایش پایداری مفصل شانه کمک می‌کند.

🔹 عضله فوق خاری اغلب در تمرینات روزمره کمتر تقویت می‌شود، اما ضعف آن یکی از شایع‌ترین دلایل درد و آسیب‌های شانه‌ای مانند سندرم گیرافتادگی شانه (Impingement Syndrome) است. به همین دلیل، ورزشکاران و بدنسازان باید به تقویت آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.

سوپرا اسپیناتوس | Supraspinatus

عضله تحت خاری

Infraspinatus Muscle

🔹 عضله تحت خاری یکی از چهار عضله مهم روتاتور کاف است که در تثبیت و کنترل مفصل شانه نقش بسیار مهمی دارد. این عضله در حرکات چرخش خارجی بازو و حفظ ثبات مفصل شانه حیاتی است.

🔹 این عضله در بسیاری از حرکات ورزشی مانند پرتاب‌ها، کشیدن وزنه و حرکات چرخشی شانه فعال است. ضعف آن باعث ناپایداری مفصل شانه، کاهش دامنه حرکتی و افزایش خطر آسیب‌دیدگی مانند پارگی تاندون روتاتور کاف می‌شود.

اینفرا اسپیناتوس | Infraspinatus

عضله گرد کوچک

Teres Minor Muscle

🔹 عضله گرد کوچک، یکی از چهار عضله اصلی روتاتور کاف است که در کنار عضله تحت خاری در چرخش خارجی بازو نقش دارد. این عضله علاوه بر تثبیت مفصل گلنوهومرال (شانه)، به حرکات کنترل‌شده بازو در فعالیت‌های ورزشی و روزمره کمک می‌کند.

🔹 برخلاف عضله تحت خاری که قدرت بیشتری در چرخش خارجی دارد، گرد کوچک بیشتر در تثبیت مفصل شانه و ایجاد تعادل در حرکات چرخشی و مقاومتی نقش دارد. ضعف در این عضله می‌تواند باعث افزایش فشار روی مفصل شانه و کاهش کنترل در حرکات پرتابی و چرخشی شود.

ترس مینور | Teres Minor

عضله تحت کتفی

Subscapularis Muscle

🔹 عضله تحت کتفی بزرگ‌ترین عضله در بین عضلات روتاتور کاف است و تنها عضله‌ای در این گروه است که وظیفه چرخش داخلی بازو را بر عهده دارد. این عضله نقش کلیدی در تثبیت مفصل شانه و افزایش قدرت حرکات پرتابی و مقاومتی دارد.

🔹 برخلاف سایر عضلات روتاتور کاف که بیشتر در چرخش خارجی و تثبیت مفصل شانه در حرکات بالای سر نقش دارند، عضله تحت کتفی مسئول چرخش داخلی بازو و فشرده نگه داشتن سر استخوان بازو داخل حفره گلنوئید است. ضعف در این عضله می‌تواند باعث افزایش خطر دررفتگی شانه و کاهش دامنه حرکتی شود.

ساب‌ اسکپولاریس | Subscapularis

نکات جالب و کاربردی

1. عضله دلتوئید همیشه کار نمی‌کند!

بیشتر افراد فکر می‌کنند که دلتوئید در تمام حرکات شانه نقش دارد، اما حرکت ابداکشن (دور کردن بازو) در ۱۵ درجه اول کاملاً توسط عضله فوق خاری انجام می‌شود. بعد از آن، دلتوئید وارد عمل می‌شود. 🔄💪

2. عضلات روتاتور کاف از دلتوئید مهم‌ترند!

اگر عضلات روتاتور کاف ضعیف باشند، دلتوئید هم به‌درستی کار نمی‌کند و این ضعف می‌تواند باعث عدم تعادل عضلانی، درد شانه و کاهش دامنه حرکتی شود. 🌊🏋️‍♂️

3. عضله گرد کوچک و تحت خاری همیشه با هم کار نمی‌کنند!

با اینکه هر دو عضله چرخش خارجی شانه را انجام می‌دهند، اما گرد کوچک بیشتر در تثبیت شانه نقش دارد، درحالی‌که تحت خاری مسئول اصلی چرخش خارجی است. 🎭💪

4. چرخش داخلی شانه بیشترین قدرت را تولید می‌کند!

برخلاف تصور رایج، چرخش داخلی شانه (که توسط تحت کتفی، گرد بزرگ و سینه‌ای بزرگ انجام می‌شود)، قوی‌تر از چرخش خارجی است! همین موضوع باعث می‌شود که در حرکات فشاری مثل پرس سینه، وزنه‌های سنگین‌تری جابه‌جا شوند. 💥💪

5. عضله گرد بزرگ دوست یا دشمن؟

عضله گرد بزرگ به "پشتیبان عضله پشتی بزرگ" معروف است، اما اگر بیش از حد قوی شود، می‌تواند باعث کاهش دامنه حرکتی شانه و اختلال در حرکات روتاتور کاف شود. 💀🚨

6. شنا (Push-up) یکی از بهترین تمرینات برای دلتوئید است!

اگرچه اکثر مردم شنا را یک تمرین سینه‌ای می‌دانند، اما بخش قدامی دلتوئید در تمام حرکات فشاری کاملاً فعال است! 🏆💪

7. ورزشکاران پرتابی شانه‌های نامتعادلی دارند!

افرادی که در ورزش‌هایی مانند پرتاب دیسک، نیزه، بیسبال و تنیس فعالیت دارند، معمولاً دلتوئید قدامی قوی و دلتوئید خلفی ضعیف دارند، که این امر باعث عدم تعادل عضلانی و درد شانه می‌شود! ⚾💥

8. بهترین تمرین برای دلتوئید میانی، نشر جانب نیست!

نشر جانب دمبل یک حرکت عالی است، اما بهترین روش برای فعال‌سازی دلتوئید میانی، استفاده از کش‌های مقاومتی است، زیرا کش مقاومت مداوم ایجاد می‌کند. 🏋️‍♀️💪

9. شانه در ۳ محور حرکت می‌کند!

برخلاف بسیاری از مفاصل، شانه یکی از منعطف‌ترین مفاصل بدن است که در سه محور (فلکشن، اکستنشن، ابداکشن و چرخش) حرکت می‌کند. 🤯🌀

10. دلتوئید بزرگ، همیشه قوی‌تر نیست!

حجم زیاد دلتوئید، به معنی قدرت بیشتر آن نیست. بسیاری از افرادی که شانه‌های حجیم دارند، در واقع عضلات روتاتور کاف ضعیفی دارند و بیشتر مستعد آسیب هستند. 🎭⚠️

 11. فوم رولینگ می‌تواند شانه‌های دردناک را درمان کند!

استفاده از فوم رولینگ روی عضلات روتاتور کاف و دلتوئید، می‌تواند گرفتگی عضلانی را کاهش داده و دامنه حرکتی را بهبود بخشد. 🌀💆‍♂️

12. خواب نامناسب می‌تواند شانه‌های شما را خراب کند!

خوابیدن روی یک شانه به مدت طولانی می‌تواند باعث التهاب تاندون‌ها و کاهش گردش خون در عضلات دلتوئید و روتاتور کاف شود. 😴🚑

13. حرکات اشتباه می‌توانند سندرم گیرافتادگی ایجاد کنند!

اجرای نادرست تمرینات سرشانه، به‌ویژه نشر جانب با دامنه حرکتی نامناسب، می‌تواند باعث گیرافتادگی شانه و درد شدید شود. ⚡💥

14. دلتوئید قدامی بدون تمرین هم رشد می‌کند!

از آنجایی که دلتوئید قدامی در بیشتر حرکات فشاری (پرس سینه، شنا و پرس سرشانه) درگیر است، نیازی به تمرینات جداگانه زیاد ندارد. 💡💪

15.نادیده گرفتن دلتوئید خلفی می‌تواند باعث درد گردن شود!

ضعف دلتوئید خلفی باعث می‌شود سرشانه‌ها به سمت جلو متمایل شده و گردن دچار کشیدگی و درد شود. 🏋️‍♂️🔄

16.بلند کردن اجسام سنگین بدون تقویت عضلات شانه، خطرناک است!

دلتوئید قوی، به‌ویژه دلتوئید میانی و عضلات روتاتور کاف، از آسیب‌دیدگی در هنگام بلند کردن اجسام سنگین جلوگیری می‌کنند. 🏋️‍♀️🦾

17. بیشتر افراد دامنه حرکتی اشتباهی دارند!

بسیاری از افراد هنگام اجرای تمرینات شانه، بازوهای خود را بیش از حد بالا می‌برند، که باعث افزایش فشار روی مفصل شانه و آسیب‌های احتمالی می‌شود. 🚫💪

18. تمرینات اصلاحی می‌توانند شانه‌های شما را نجات دهند!

حرکاتی مانند چرخش خارجی و تمرینات ایزومتریک می‌توانند شانه‌ها را قوی‌تر و پایدارتر کنند. 🛠️💪

19. گرمای عضلانی برای شانه حیاتی است!

تمرین بدون گرم کردن، مخصوصاً در مفصل شانه، می‌تواند باعث پارگی عضلات روتاتور کاف شود. 🏃‍♂️🔥

20. استفاده از کش‌های مقاومتی برای شانه معجزه می‌کند!

تمرینات کششی و مقاومتی با کش، بهترین روش برای افزایش استقامت عضلات روتاتور کاف و جلوگیری از آسیب‌های شانه‌ای هستند. 🏋️‍♂️🎯

نتیجه‌گیری

Conclusion

🔹 عضلات شانه از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین عضلات بدن هستند که در طیف گسترده‌ای از حرکات روزمره و ورزشی نقش دارند.
🔹 تعادل عضلانی بین دلتوئید و عضلات روتاتور کاف، کلید سلامت، استقامت و قدرت شانه‌ها است.
🔹 بسیاری از آسیب‌های شانه به دلیل ضعف یا عدم تمرین صحیح عضلات پشتیبان مانند دلتوئید خلفی و عضلات روتاتور کاف رخ می‌دهند.
🔹 تمرینات اصلاحی، گرم کردن مناسب، کش‌های مقاومتی و دامنه حرکتی صحیح از آسیب‌های رایج جلوگیری می‌کنند.
🔹 اگر به قدرت، انعطاف‌پذیری و پایداری شانه‌های خود اهمیت می‌دهید، تقویت تمامی عضلات شانه را جدی بگیرید!

عضلات شانه ای

منابع

Resources

کتاب‌های آناتومی و پزشکی:

Gray's Anatomy (یکی از منابع استاندارد در آناتومی)

Netter's Atlas of Human Anatomy (اطلس تصویری معروف در آناتومی)

Clinically Oriented Anatomy نوشته Keith Moore

پایگاه‌های اطلاعاتی پزشکی:

PubMed (برای مقالات علمی و پژوهشی)

MedlinePlus (اطلاعات بهداشتی و پزشکی)

WebMD (برای اطلاعات کاربردی و عمومی)

منابع ورزشی و تمرینی:

Strength Training Anatomy نوشته Frederic Delavier

Essentials of Strength Training and Conditioning از NSCA

مقالات و برنامه‌های تمرینی شناخته‌شده توسط مربیان بین‌المللی

پایگاه‌های اطلاعاتی پزشکی:

PubMed (برای مقالات علمی و پژوهشی)

MedlinePlus (اطلاعات بهداشتی و پزشکی)

WebMD (برای اطلاعات کاربردی و عمومی)

سایت‌های تخصصی ورزشی و سلامتی:

American Council on Exercise (ACE)

National Academy of Sports Medicine (NASM)

تصاویر استفاده شده :
     (Kenhub) kenhub.com

پلانک لایف | محاسبه سلامتی بدن

بهترین ابزارهای محاسبه سلامتی بدن با روش های علمی 

توسعه یافته توسط پلانک لایف ©

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *